Šta je edem pluća?

Edem pluća je ozbiljno stanje koje se javlja kada se pluća pune tečnošću, što sprečava telo da dobije kiseonik koji mu je potreban. Obično je uzrokovano drugim stanjima, kao što je srčana insuficijencija ili visinska bolest.

Takođe je poznato kao zagušenje pluća, plućna voda i plućna kongestija. Kada se pojavi plućni edem, telo se bori da dobije dovoljno kiseonika, a pacijent može osetiti kratak dah ili piskanje.

Ozbiljnost plućnog edema može biti različita. Nekim ljudima je možda potrebna intenzivna nega. Često, lečenje uključuje i lečenje osnovnog stanja koje je uzrokovalo nastanak edema.

Pravovremeni tretman može poboljšati moguće ishode.

Simptomi plućnog edema

U slučajevima plućnog edema, vaše telo ne može efikasno da dobije kiseonik. To je zbog povećanja tečnosti u plućima koja sprečava kretanje kiseonika u krvotok. Simptomi mogu nastaviti da se pogoršavaju dok ne dobijete terapiju.

Simptomi zavise od vrste plućnog edema.

Dugotrajni plućni edem

• Kratak dah kada ste fizički aktivni
• Otežano disanje u ležećem položaju
• Piskanje
• Buđenje noću sa osećajem bez daha koji nestaje kada sednete
• Brzo povećanje telesne težine, posebno u nogama
• Edem, ili otok u donjem delu tela
• Umor

Plućni edem zbgog visinske bolesti ili nedovoljnog unosa kiseonika

• Glavobolje
• Nepravilan, brz otkucaj srca
• Kratak dah nakon napora i tokom odmora
• Kašljanje
• Groznica
• Otežano hodanje uzbrdo i po ravnim površinama

Šta uzrokuje edem pluća?

Nekoliko mogućih zdravstvenih stanja i spoljnih faktora mogu izazvati plućni edem.

Kongestivna srčana insuficijencija
Kao čest uzrok plućnog edema, srčana insuficijencija se dešava kada srce više ne može pravilno pumpati krv u celo telo. Ovo stvara pritisak u malim krvnim sudovima u plućima, što dovodi do curenja tečnosti iz krvnih sudova.

Obično, pluća uzimaju kiseonik iz vazduha i stavljaju ga u krvotok, međutim, kada tečnost ispuni pluća pacijenta, ona ne mogu da unesu kiseonik u krvotok, što lišava ostatak tela kiseonika.

Druga medicinska stanja
Druga manje uobičajena medicinska stanja koja mogu izazvati plućni edem uključuju:

• Srčani udar ili druge bolesti srca
• Curenje, suženje ili oštećenje srčanih zalistaka
• Kardiomiopatija
• Srčane aritmije
• Iznenadni visok krvni pritisak
• Upala pluća
• Insuficijencija bubrega
• Oštećenje pluća uzrokovano teškom infekcijom
• Teška sepsa ili trovanje krvi uzrokovano infekcijom

Spoljni faktori
Neki spoljni faktori takođe mogu izvršiti pritisak na srce i pluća i izazvati plućni edem, oni uključuju:

• Izloženost velikoj nadmorskoj visini
• Zloupotreba ili predoziranje drogom
• Oštećenje pluća uzrokovano udisanjem toksina
• Teška povrede ili traume
• Utapanja

Faktori rizika za oboljenje od edema pluća

Ljudi sa srčanim problemima ili srčanom insuficijencijom su najviše izloženi riziku od plućnog edema. Drugi faktori koji mogu dovesti osobu u opasnost uključuju:

• Istoriju plućnog edema
• Istoriju bolesti pluća, kao što je tuberkuloza ili hronični opstruktivni plućni poremećaj (HOBP)
• Vaskularni (krvni) poremećaji

Dijagnostikovanje edema pluća

Ukoliko lekar smatra da imate plućni edem, može potražiti tečnost u plućima ili simptome izazvane time. Ovaj proces se obavlja osnovnim fizičkim pregledom i slušanjem vaših pluća stetoskopom, tražeći:

• Povećan broj otkucaja srca
• Ubrzano disanje
• Pucketanje iz vaših pluća
• Bilo kakve abnormalne srčane tonove

Lekar takođe može potražiti neke znakove na vašem telu, što može uključivati:

• Nakupljanje tečnosti oko vrata
• Oticanje nogu i stomaka
• Blede ili plave tonovi na vašoj koži
• Hladnu, lepljivu koža

Lekar može razgovarati o vašim simptomima i pitati vas o vašoj medicinskoj istoriji. Takođe, može vas uputiti na dodatne testove ukoliko smatra da imate tečnost u plućima.

Testovi koji se koriste u dijagnostici plućnog edema uključuju:

• Kompletnu krvnu sliku
• Ehokardiogram, ili ultrazvuk, za proveru abnormalne srčane aktivnosti
• Rendgenski snimak grudnog koša kako bi se videla tečnost
• Testove krvi za proveru nivoa kiseonika
• Elektrokardiogram (EKG) za traženje problema sa srčanim ritmom ili znakova srčanog udara

Lečenje edema pluća

Plućni edem je ozbiljno stanje koje zahteva brzo lečenje. Lečenje plućnog edema može uključivati:
Lečenje kiseonikom
Kiseonik može biti prva linija lečenja za ovo stanje, u zavisnosti od težine. Zdravstveni tim može da vas podupre i isporuči 100 posto kiseonika kroz masku za kiseonik, nazalnu kanilu ili masku za pozitivan pritisak.

Lečenje diureticima
U manje teškim slučajevima, može se lečiti diureticima ili pilulama za vodu. Možda nećete morati da ostanete u bolnici. Ovo može biti slučaj ako imate kongestivnu srčanu insuficijenciju.

Lečenje osnovnog stanja
Lekar će takođe dijagnostikovati uzrok plućnog edema i propisati odgovarajući tretman za osnovni uzrok.

U zavisnosti od vašeg stanja i uzroka vašeg plućnog edema, lekar može takođe propisati:

• Reduktore predopterećenja: Oni pomaže u smanjenju pritiska tečnosti koja ulazi u vaše srce i pluća. Diuretici takođe pomažu u smanjenju ovog pritiska tako što vas teraju na mokrenje, što eliminiše tečnost.
• Reduktore naknadnog opterećenja: Ovi lekovi šire krvne sudove i skidaju pritisak sa srca.
• Lekovi za srce: Oni će kontrolisati vaš puls, smanjiti visok krvni pritisak i ublažiti pritisak u arterijama i venama.
• Morfijum: Ovaj narkotik se koristi za ublažavanje anksioznosti i osećaja kratkog daha. Ali danas manje lekara koristi morfijum zbog njegovih rizika.
• Intenzivna ili kritična nega: U teškim slučajevima, ljudima sa plućnim edemom može biti potrebna intenzivna ili kritična nega. U drugim slučajevima plućnog edema, može vam biti potrebam tretman koji će vam pomoći da dišete. Mašina će isporučiti kiseonik pod pritiskom kako bi vam pomogla da unesete više vazduha u pluća. Ponekad se to može uraditi sa maskom ili kanilom, koja se takođe naziva kontinuiranim pozitivnim pritiskom u disajnim putevima.