Šta je prostata?

Prostata je muška polna žlezda veličine oraha, koja se nalazi neposredno ispod mokraćne bešike. Njena funkcija je da luči sekret koji pomaže u transportu i zaštiti spermatozoida u toku ejakulacije.

Šta je sarkom prostate?

Radi se o malignoj neoplazmi poznatoj kao sarkoma prostate, koja se razvija iz mekih tkiva prostate, uključujući glatke mišiće ili vezivno tkivo. Ovaj tumor je neuobičajen i nastaje unutar prostate, male žlezde u muškom reproduktivnom sistemu.

Koji su tipovi sarkoma prostate?

Sarkomi prostate mogu se podeliti prema vrsti tkiva iz kojeg nastaju. Leiomiosarkom je najčešći i potiče iz glatkih mišića, dok se rabdomiosarkom javlja iz poprečno-prugastog mišićnog tkiva. Retki oblici su fibrosarkom i liposarkom.

Simptomi sarkoma prostate

Simptomi sarkoma prostate javljaju se kroz sledeće grupe:

1. Problemi s mokraćnim sistemom: Pacijenti često primećuju učestalo mokrenje, otežano započinjanje mokrenja, slab mlaz i povremeno prisustvo krvi u urinu. Takođe, može se javiti bol ili peckanje tokom mokrenja.
2. Bolni simptomi: Bolovi u donjem delu leđa, karlici ili preponama često prate ovu bolest. Kod uznapredovalih stadijuma bol može biti intenzivniji i proširiti se na kičmu ili noge.
3. Sistemski simptomi: Neobjašnjiv gubitak težine, stalni osećaj iscrpljenosti i smanjen apetit često su znakovi progresivnog tumora.

Koji su uzroci sarkoma prostate?

Uzroci sarkoma prostate nisu u potpunosti poznati, ali se mogu razvrstati u sledeće kategorije:

• Genetski faktori: Nasledne mutacije u genima mogu povećati rizik od razvoja sarkoma. Promene u genima koji kontrolišu rast ćelija, poput TP53, često su povezane s ovom vrstom tumora.
• Izlaganje hemikalijama: Duga izloženost štetnim hemikalijama, kao što su pesticidi ili industrijski toksini, može doprineti nastanku malignih tumora.
• Starosna dob: Iako sarkomi prostate mogu nastati u bilo kom uzrastu, određeni tipovi, poput leiomiosarkoma, češći su kod starijih muškaraca.
• Radijacija: Ranija izloženost zračenju zbog lečenja drugih bolesti može povećati rizik od razvoja sarkoma prostate.

Dijagnostikovanje sarkoma prostate

Kombinovanje naprednih tehnologija ključno je za tačno postavljanje dijagnoze sarkoma prostate.

• CT skener (kompjuterksa tomografija)
  CT omogućava vizualizaciju tumora i njegove gustine, kao i otkrivanje eventualnih promena na limfnim čvorovima ili udaljenim organima.
• Magnetna rezonanca (MR)
  Zahvaljujući visokoj rezoluciji, MR omogućava identifikaciju tumora i procenu njegovog odnosa sa okolnim strukturama, uključujući krvne sudove.
• Multislajsni skeneri (MTSC)
  Ovi uređaji pružaju brze i precizne slike koje pomažu u proceni obima tumora i njegovog širenja, posebno na limfne čvorove.
• Biopsija prostate
  Biopsija se koristi za definitivnu potvrdu dijagnoze i analizu vrste ćelija koje čine sarkom, što je ključno za terapijski plan.
• Laboratorijske analize
  Pored standardnih krvnih testova, analiza tumor markera može ukazati na prisustvo maligniteta i pomoći u praćenju odgovora na terapiju.

Lečenje sarkoma prostate

Lečenje sarkoma prostate zahteva individualizovan pristup, jer se radi o retkom malignitetu.

Početna faza uključuje detaljne dijagnostičke pretrage, koje pomažu u određivanju stadijuma bolesti. Hirurška intervencija, poput radikalne prostatektomije, često je primarni izbor lečenja, posebno kada je tumor lokalizovan.

Međutim, s obzirom na sklonost sarkoma ka širenju, hemioterapija se često koristi kao dodatna terapija. Radioterapija može biti od koristi kod pacijenata kod kojih operacija nije moguća.

Pored standardnih terapija, istražuju se i ciljani lekovi, kao i imunoterapija, kako bi se poboljšali dugoročni ishodi.